Veel mensen denken bij hart- en vaatziekten automatisch aan mannen. Toch is het risico voor vrouwen minstens zo groot. Sterker nog, hart- en vaatziekten zijn doodsoorzaak nummer één onder vrouwen in Nederland. En dat terwijl de symptomen bij vrouwen vaak minder goed worden herkend, door henzelf én door artsen. Hoog tijd om daar verandering in te brengen. In dit artikel lees je waarom vrouwen anders risico lopen op hartproblemen, wat de belangrijkste signalen zijn en wat je zelf kunt doen om je hart gezond te houden.
Waarom zijn hart- en vaatziekten anders bij vrouwen?
Het vrouwenlichaam werkt anders dan dat van een man, en dat geldt ook voor het hart en de bloedvaten. Hormonale veranderingen, zoals tijdens de overgang, spelen daarbij een belangrijke rol.
Oestrogeen heeft een beschermende werking op de bloedvaten. Als dit hormoon afneemt, bijvoorbeeld tijdens de overgang, neemt het risico op hart- en vaatziekten toe.
Daarnaast zijn er ook biologische verschillen. Vrouwen hebben gemiddeld dunnere bloedvaten, wat sneller kan zorgen voor verstopping. Ook werken medicijnen bij vrouwen soms anders en worden hartklachten minder snel als zodanig herkend.
Hart en vaatziekten: Wat zijn de symptomen bij vrouwen?
Een hartinfarct bij een man ziet er vaak uit als een heftige pijn op de borst, uitstralend naar de linkerarm. Bij vrouwen kan dit beeld anders zijn. Klachten kunnen vager zijn, en daardoor minder snel worden gelinkt aan het hart.
Denk bijvoorbeeld aan:
- Pijn in de bovenbuik, kaak of tussen de schouderbladen
- Extreme vermoeidheid
- Misselijkheid of duizeligheid
- Kortademigheid zonder duidelijke reden
- Onrustig of angstig gevoel
- Drukkend gevoel op de borst, maar niet per se pijnlijk
Omdat deze klachten ook bij andere aandoeningen voorkomen, worden ze vaak niet serieus genomen. Soms zelfs door de vrouw zelf niet.
Risicofactoren: waar moet je op letten?
Net als bij mannen zijn er bepaalde factoren die het risico op hart- en vaatziekten verhogen. Denk aan hoge bloeddruk, een hoog cholesterol, overgewicht, roken en te weinig bewegen. Maar bij vrouwen spelen ook specifieke zaken een rol:
- Zwangerschapscomplicaties: Vrouwen die tijdens de zwangerschap last hebben gehad van hoge bloeddruk, zwangerschapsdiabetes of pre-eclampsie, lopen later een verhoogd risico.
- Overgang: Zoals eerder genoemd, zorgt de afname van oestrogeen voor een verhoogd risico na de menopauze.
- Auto-immuunziekten: Ziekten als reuma of lupus komen vaker voor bij vrouwen en verhogen het risico op hartproblemen.
- Psychosociale stress: Vrouwen hebben vaker last van chronische stress, multitasken veel en combineren werk, gezin en zorg. Langdurige stress heeft een negatieve invloed op de bloedvaten.
- Diabetes type 2: Vrouwen met diabetes hebben namelijk een hoger risico op hart- en vaatziekten dan mannen met diabetes. De combinatie van schommelende bloedsuikers, ontstekingsreacties in het lichaam en vaak ook een hoger cholesterol maakt dat het hart extra kwetsbaar is.
Naast de bekende risicofactoren zijn er voor vrouwen extra punten om alert op te zijn. Door deze signalen te kennen en in de gaten te houden, kun je op tijd ingrijpen.
Wat kun je zelf doen?
Gelukkig zijn er veel manieren waarop je zelf kunt werken aan een gezond hart. Kleine aanpassingen kunnen al een groot verschil maken.
1. Beweeg elke dag
Je hoeft geen topsporter te zijn. Dagelijks een half uur wandelen, fietsen of tuinieren is al genoeg om je hart sterker te maken.
2. Eet gezond en gevarieerd
Kies voor verse producten, veel groenten, volkoren granen, noten en vette vis. Vermijd bewerkte producten, transvetten en toegevoegde suikers. Let ook op je zoutinname.
3. Stop met roken
Roken is een van de grootste boosdoeners als het gaat om hart- en vaatziekten. Stoppen levert binnen korte tijd al gezondheidswinst op.
4. Houd je stress onder controle
Zoek naar manieren die voor jou werken om te ontspannen. Denk aan yoga, ademhalingsoefeningen, wandelen in de natuur of praten met een coach. Chronische stress is een stille sluipmoordenaar voor je hart.
5. Laat je regelmatig controleren
Heb je een verhoogd risico of zit het in de familie? Laat dan regelmatig je bloeddruk, cholesterol en bloedsuiker controleren. Vroege opsporing kan veel ellende voorkomen.
Door bewust te kiezen voor een gezonde leefstijl, geef je jezelf de beste kans op een vitaal leven zowel voor nu als later. Wacht niet tot er klachten ontstaan, maar begin vandaag nog met kleine stappen. Zorg goed voor jezelf, luister naar je lichaam en wees alert op signalen.
De kracht van bewustwording
Veel vrouwen zijn zich niet bewust dat ze een verhoogd risico lopen op hart- en vaatziekten. Het wordt nog te vaak gezien als een ‘mannenprobleem’, terwijl de cijfers iets heel anders laten zien. Juist daarom is het zo belangrijk dat we hierover blijven praten en informatie blijven delen. Want hoe eerder je klachten herkent, hoe sneller je kunt ingrijpen.
Merk je dat je vaker moe bent, kortademig zonder reden, of onverklaarbare pijntjes hebt? Neem het serieus. Ook als het niet meteen als iets groots voelt. Je hoeft niet te twijfelen aan wat je lichaam je vertelt. Jij voelt wat normaal is voor jou – en wat niet. Neem vage klachten serieus, ook als je nog jong bent want jij kent je lichaam het beste.
Begeleiding
Ik help vrouwen niet alleen met hun leefstijl, maar ook met het vinden van balans in hun drukke leven. Want een gezond hart vraagt niet alleen om gezonde voeding en beweging, maar ook om rust, ruimte en aandacht voor jezelf.
Algehele welzijn
Ida Jager is een gediplomeerd BGN gewichtsconsulent en welzijnscoach die haar richt op de algehele welzijn van haar cliënten. Meer weten? Of heb jij begeleiding nodig? Neem dan vrijblijvend contact met mij op.
Wil jij meer inzicht in jouw leefstijl en hoe je je hartgezondheid hiermee kunt bevorderen? Neem gerust contact met me op. Samen kijken we dan naar wat het beste bij jou past en maken we een plan op maat.
